RM^Üû[ : iûlûZþ \lòYKûkòKû (W. @bòkûh ùR^û)

^úkû\âú _úVùe gâúRM^Üû[u ZZþZß @ûùc aûLýû Keòaû ùaùk ÊúKûe KeòQê ù~ gâúRM^Üû[ ùjCQ«ò ùa\û« ZZþZße _âZúK I _âZòcûö Cbd iûKûe I ^òeûKûe eì_e i¹ògâY ùjZê ùi ]ûeY KeòQ«ò – @YûKûe eì_ö G[ôùe _âZúKcû^ aòùgh jé\dÆgðú I cûcòðKö Zªe cjû_úV eìù_ _eòMYòZ GA _êeú]ûc gâúaò\ýû C_ùe @û]ûeòZ, gâúPKâ C_ùe eZÜù\aú ^òcòðZö gâúc¦òe, gâú^ae, gâúùlZâ AZýû\ò gû±òK _âùdûM cû^ @ûcKê iìPûA \òG ù~ Gjò _úVùe fkòZû´òKû, aòckû, Zâò_êeû iê¦eú, ùhûWÿgú AZýû\ò cjûù\aúcûù^ c¦òee @]ôÂûZâú ù\aúMYö ùijò _eûZàû I _eûù\aZû eìù_ gâúRM^Üû[ c¤ Cbd Bgße I Bgßeú eìù_ Gaõ cûZû I _òZûeìù_ _ìRû _ûCQ«ò – “Zßùca cûZû P _òZû Zßùca”, gâú gâúPŠú I bMa\þ MúZûe ZZþZßcû^ gâúRM^Üû[uVûùe Kò_eò icûjòZ ùjûA@Qò, Gjò ùfLûe cìk aòhdaÉêö gâúPŠúùe _â[c PeòZ ùjCQ«ò cjûKûkúö ùi ù~ûMûcûdû I aò¾êcûdû eìù_ cjûaò¾êuê ^ò\âû~êq Keò [ôaûeê, c]êùK÷Ubu aò^ûg ^òcòZþZûù[ð aâjàûu ÉêZòùe cêMÛû ùjûA aò¾êue ^ò\âû bw KeòQ«òö ùi _ec ùa÷¾aú eìù_ Zª iûjòZýùe @û\ýû I cjûaò\ýûö \g cjûaò\ýû ZZþZßû^ê~ûdú Zûuê c¤ \lòYKûkòKû Kêjû~ûGö ù~ùZùaùk ùi Keûk céZêýKê c¤ KeûdZþZ Keò[û«ò, ùiùZùaùk ùi \lòY aû ~cu \òMKê ]ûacû^û jê@«òö ùiùZùaùk ùi \lòY KûkòKû ùjûA[û«ò Gaõ @^ý @[ðùe ùi c¤ cwk_â\ûö 

ùZùa Gjò \lòYKûkúu ij RM^Üû[ue ùKCñ iµKð ejòQò; ~ûjû `kùe @ûùc Kjê – “CMâZûeû gìk_ûYò iêb\âû bêaù^gßeú ^úkûù\âø Zê RM^Üû[ü iûlûZþ \lòY KûkòKû” RM^Üû[ I \lòYKûkúu ZZþZß c¤ùe K’Y iûc¬iý ejòQò ù~ RM^Üû[ jó iûlûZþ \lòY KûkòKûö Kûkú ùjCQò iõjûe ZZþZß aû _âkde ù\aú, ZûŠa ^éZýeZû, gòau C_ùe ^eþZþZ ^eZû, Käúõ aúR aû Kûc (@û^¦) aúRe _âZúK, ùaýûc ZZþZße _âZúK, eûZâú ZZþZße iìPK, céZêýe _âZúK, búhYZû I CMâZûe _âZúKûZàKû ù\aú – ~ûjû @ûùc _ìað @¤ûd (\gcjûaò\ýû)cû^uùe a‰ð^û Keò@Qêö _ê^ùeûqò bdùe @ûC [ùe Zûue _âZúKKê @ûùfûP^û Keê ^ûjêñö aâjà-ùa÷aeþZþZ _êeûY Kêj«ò “iéÁò KeþZþZû P _âKéZò iùaðhûõ R^^ú _eûö ccZêfýû P c^àdû ùZ^ ^ûeûdYú iáZûö”

1.1 \lòYKûkúu Kâúõ aúR jó Kûc aúR ~ûjûKê Kûc ZZþZß Kêjû~ûGö Zªùe, Zûjû ù\÷^òK _eòbûhûùe @û^¦ ZZþZßö KûeY Kûc ùbûMeê @û^¦ iéÁò jêGö ùZYê i\þ, PòZþ I @û^¦ ZZþZßeê cjûKûkú @û^¦ ZZþZßKê iìPûA[û«òö KêŠkò^ú gqò ùjCQò Kûkúö ùa÷¾aúd cZùe RM^Üû[ ùjûCQ«ò gâúKé¾u \ûeê-aòMâj cìeþZþZúö Ké¾ue aúR ùjCQò @ûKhðY Cù\âKKûeú ‘Kæúõ’ aúRö Zûue cª ùjCQò “Iñ Kæúõ Kâò¾ûd ùMûaò¦ûd ùMû_òR^ afäbûd Êûjû”ö GVûùe Ké¾ c¤ @ûKhðYKûeú @û^¦ aû Kûc aúRe _âZúK eìù_ @û^¦cd gâújeòö @û^¦û^¦ ZZþZße N^aòMâj eìù_ gâúKé¾ _ìRû _û@û«ò-cû]ê~ðý cìeþZþZò cû]a eìù_ö

ùZYê \lòYKûkú I RM^Üû[ eì_ú Ké¾ue ZZþZß \éÁòeê I cª \éÁòeê iûcýZû [ôaûeê – RM^Üû[uê gýûcû I gýûce còk^ iÚk, Ké¾ I Kûkúe iwc iÚk I Ké¾ I Kòâ¾ûe @ù\ß÷Z bûa^û eìù_ MâjY Keû~ûAQòö

1.2 Cbùd Ké¾ I Kûkú jòð ^úkaeþYþY I Ké¾a‰ðûö Cbùd jó @ûKûg ùaýûc ZZþZß Gaõ icd aû Kûke iìPK ùjûA[ôaûeê ^úkaeþYþY I Ké¾ a‰ðùe ùgûbòZö \ò^ùaùk @ûKûge ew^úk I eûZâúùe @ûKûg ew Ké¾ö ùPZ^ aû RûMâZ cêjìeþZþZùe \ò^e @ûKûg _eò Ké¾ I Kûkú ^úka‰ðö Zùcû MêY aû @aùPZ^ Éeùe ùicûù^ eûZâúe @ûKûg _eò N^û§Kûeûzò\òZ Ké¾aeþYþY Zêfý @^êcòZ ùjûA[û«òö

1.3 \lòYKûkúuê ùaýûcùKgû Kêjû~ûG; KûeY Kûkeì_ú icd jó @ûKûg cûMðùe Mc^ aû ^eþZþZ^ Kùeö Gjò icd aû Kûke _âZúK eìù_ Ké¾ aû aò¾êu jÉùe iê\gð^ PKâ ùgûbû_ûGö eûZâú iìqùe ùi cjûeûZâú, KûkeûZâú, ùcûjeûZâú eìù_ _âZòùaû]ôZû ùjûAQ«òö MúZûe aògßeì_ @¤ûd, aò¾ê ijiâ ^ûc I _êeêh iìqe cª @^ê~ûdú RM^Üû[ jó RM\û^¦ K¦ûd aògßcìeþZþZò aòeûU _êeêhö _êeêh iìqe ijiâgúhðû _êeêh ijiâûl ijiâ_û\þ eìù_ _âZò _û\òZ ùjûAQ«ò MúZe aòeûU _êeêh aû aògßeì_ cû¤cùeö

ùZYê Kûkúeê @ûùc gqò I aò¾ê aû Ké¾u gqòcû^ Kjòùf bêf ùja^ûjóö RùY iò§ê ùjùf @^ý RùY Ccòð Gaõ RùY iì~ðý ùjùf @^ý RùY KòeYö iì~ðý aò¾ê ùjùf, Qûdû aû @§Kûe ùjùa Kûkúö iaòZû aû iì~ðýcŠk c¤aeþZþZú _êeêh jó ^ûeûdY aû iêùgûbòZ aò¾ê “@ûKéùh^ jò eRiû” cª c¤ iì~ðýu cjû-@ûKhðY gqò aû Ké¾ ZZþZßKê aêSûA[ûGö iì~ðýu _ZÜú aû @¡ðûwò^ú ùjfû  Qûdû aû @§Kûe aû Ké¾Zû, ùZYê Kûkú c¤ Gjò Qûdû aû eûZâúe ù\aú ùaûfò _âZò_û\òZû ùjûA[û«òö gqòcû^ I gqòuê _êeêh I _âKéZò (Èú) eìù_ _âKûg Keû~ûC [ôaûeê Cbùd jó ùMûUòG cê\âûùe \êAUò _ûgßðZêfýö

1.4 @û^¦ N^ aòMâj gâúKé¾ ùjCQ«ò iêMêY aâjà, _eûgqò aû _eù\aZûö cjûKûkú aû \lòY KûkúKû ùjCQ«ò _eaâjàu _…cjòhú aâjà Êeì_òYúö

ù\aúiìq I eûZâúiìq @^êiûùe cjûKûkúu C_ûi^û Kûeû~ûGö eûZâúiìqe ccðû[ð @^êiûùe RM^Üû[uê Ké¾aeþYþY Keû~ûAQòö Zûue Plêùe Zòù^ûUò ew : fûf, ]kû I Ké¾aeþYþY aýajéZ ùjûAQòö fûfaeþYþY iì~ðýuê aêSûG, ùgßZaeþYþY P¦âcûuê aêSûG Gaõ Ké¾aeþYþY cjûKûgKê aêSûGö MúZûùe ~ûjû Kêjû~ûAQò : ggú-iì~ðý ù^Zâ c¤ GVûùe iõù~ûRòZ ùjûAQòö eûZâú-iìqcþùe ù\aúuê Éa Keû~ûAQò (eûZâúZZþZß _âkdKê iìPòZ Kùe) “eûZâòõ _â_ù\ý R^^ú iaðbìZ ^òùagò^úcþ, b\âûõ bMaZú Ké¾û aògßiý RMùZû^ògûcþö”

gâúPŠúe ùa÷KéZòK ejiýùe c¤ Kêjû~ûAQò : “cjûcûdû cjûKûkú cjûcûeú lê]ûZé¾û, ^ò\âû Zé¾û ùP÷Kaúeû KûkeûZâú \êðeûZâúdûö” eûZâú-iìqõe ¤û^cªùe cjûKûkúuê a¦^û Keû~ûAQò : “Iñ aûc KeþYùþY céMûu _âkd _eòcòZõ \lòùY PûKòðaò´cþ, KùY× ^lZâcûùkû _eò aòKU RUû RêUùK ùKZêcûkcþ Äù§ aù§ûeùM¦âü gògòe _eòRòZõ aâjàKuûkjûecþ, iûù\aú \òaýeì_û aòaéZ iêeMYû _ûZê cûõ KûkeûZâòüö” ùiA Kûk eûZâú jó cjûKûkú ~òG _âak ZZþZß aû @û^¦e iìPûA [û«òö cjûKûk I cjûKûkú GA ùb\ûùb\Kê ^ûg Keòaû _ûAñ I Ké¾ I Kûkúue iûcýûaiÚûKê RM^Üû[ ZZþZßùe aêSûA \ò@û~ûAQòö GK _âZúK cû¤cùeö ^òMðêY aâjà_êeêhuê ~\ò bMaû^ Kêjû~ûG; ùZùa iKâòd, iMêY gqòuê Kûkú Kêjû~òaö GK[û gâú eûcKé¾ _ecjõi aûe´ûe Kjò ~ûAQ«òö aòùb\Zû ùKak cêLðe bìhY, @bò^ÜZû aû @ù\ß÷Zaû\ iò^û mû^úe ùgûb^ö

1.5 cjûbûeZe ù_øeûYòK _eòKÌ^û I iò¡û«û^êiûùe NùUû}Pe jòWÿò´ûu akò\û^ icdùe Kûkú Kò_eò Ké¾ ùjûAMùf; Zûue LWÓ Kò_eò aõgú, c¦ûecûk ùjûAMfû a^cûkû, \òMû´eû ùjûAMfû _úZû´eû, _âZýûfúXÿ_â\û ùjûAMùk Q¦û PeY, gýûcû ùjûAMùf gýûc- Zûjû @ûce ùa÷\û«òK iZý I _êeêh _âKéZòe @bò^ÜZûKê _âcûYòZ Kùeö ùiA \éÁòeê i¸aZü RM^Üû[uê jó\lòY KûkòKû eìù_ iù´û]^ Keû~ûAQòö Kûkú Ké¾ I gýûcû-gýûcþ eì_ú RM^Üû[ @û¸uê elû Ke«êö

1.6 \lòYKûkúu ¤û^ cªKê @^ê¤û^ Kùf RYû_ùWÿ ù~ ùi ‘Keûka\^û ùNûeû cêqùKgú PZêbêðRûcþ’ö ùi c¤ KûkòKû, \lòYû, \òaýû, cêŠcûkû aòbìhòZûcþö ùiA i\ýzò^Ü gòe I LWÓ jÉ~êqû Kûkú c¤ bquê @bd _â\û^ Keò[û«òö ùZYê ùi CMâùZRû, cjûbúcû, CMâZ_û I aò_eúZ eZò KûcûZêeû KêŠkò^ú ùjûA iað\û ijiâûùe _ec gòau ij _â[c ù_âc ^òùa\^ _ûAñ aýûKêkòZûö Gjò ZZþZßKê ù\Lòùf Kûkúu aòùeû]ûbûi eìù_ cû]ê~ðý cêeþZþZò cû]a cù^ jê@«ò ^ûjó Kò? _âKéZ _ùl RM^Üû[ ^éiòõj eìù_ _ìRû _ûC[ôaûeê ùi c¤ CMâùZRû cjûak cjûaûjêö ùi ^éiòõj cªùe _ìRòZö ùi c¤ KkþKú _êeêh eìù_ iõjûe ZZþZßKê aêSûA[û«ò ùZYê Kûkú I RM^Üû[u iû\égýZû G[ôeê @^êùcdö iû]^ iûcâûRýe Gjû ùjCQò c¬êk iûc¬iýö

1.7 gâúKé¾ jó RM^Üû[ jê@«ò ùiùZùaùk; ù~ùa @ûùc MúZû a‰òðZû aògßeì_Kê iûcÜû Keò[ûC RM^Üû[u _âZúKûcôK eì_ cû¤cùeö RM^Üû[ jó aògß-_âûY, aògß-ùPZ^ûe ùK¦â, aògßûcôû I aògßi¸a- ù~ùZùaùk @ûùc Zûuê aòeûU _êeêh ùaûfò cù^ Keò[ûCö ùi bd cû^ue bd, céZêý Vûeê bdue, Keûk cû^u c¤ùe KeûkZc, ~ûjûuê bd Keò @MÜò, iì~ðý, P¦â AZýû\ò Ê Ê KeþZþZaýùe @]ôÂòZ ùjûA~û«òö MúZûùe ùiA K[û bMaû^ Kò_eò céZêýeì_ú, Kûkeì_ú, Zûe _âcûY – “Kûùkû$iàò ùfûKldKéZþ _âaéù¡û, ùfûKû^þ icûjeþZþZêcòj _âaéZþZü, EùZ$_ò Zßûõ^ baòhý«ò iùað, ù~$aiÚòZû _âZý^úùKhê ùdû]ûüö 11@¤ûd /20ùgæûKö @[ð ùjfû cêjò ù~ Kûkeì_ ]ùe, ùfûKcû^uê ldKùe, _âKéZò ùcûje Gi^, ^ûùg _é[ôaú iÚòZ R^ö”

_ê^½ :–

(K)     \âÁû Keûkû^ò P ùZ cêLû^ò

                       \ßùÁ÷ßa Kûkû^ki^Üòbû^òö (11 @¤ûd /25 ùgæûK)

(L)     ajê\eõ ajê\õÁâû Keûkõ

                       \éÁßûùfûKûü _âaý[ôZû É[ûjcþ (11/23)

(M)     elûõiò búZû^ò \òùgû-\âa«ò

                       iùað ^ciý«ò P iò¡iõNû

(N)     @jõ ùcaûldü Kûùkû ]ûZûjõ aògßùZûcêL (10 @¤ûd /33)

O)      céZêý iaðjeû½ûj cê\ba½baòhýZûcþ (10 @¤ûd /34)

(P)     \òaò iì~ðý ijiâiýbùa\þ ~êM_\êZþ[ôZû d\òbûü i\égú iû iýû\þbûiÉiý cjûZà^ü (11/12)

(R)     \éÁû\þbìZõ eì_cêMâõ Zùa\õ ùfûKZâdõ _âaý[ôZõ cjûZà^þ (11/20)

Gjò eì_ GùZ CMâ, búhY I Keûk [ôfû ù~ cjûù~û¡û @Rêð^ bdùe Kµcû^ ùjûA cìzðûaZþ ùjûAMùfö MúZûe aògßeì_ \gð^ ù~ûMùe cjûKûkúe búhYZû, ^éiòõju CMâZû, PŠúue KeûkZûe @ûbûi @ûùc _ûCö Gjò aògßeì_ jó RM^Üû[u Kûkò@û a\^e búcKû« eì_ö ùZYê ùi Kûkú Keûkú _eò ùjùa ^ûjó; K’Y ùZùa ieÊZú bkò \òaýû, ùiøcýû, gû«û ùjùa Kò? _ûVùK ! Pò«û Ke«êö ùgh K[û – ù~ùZùaùk _âgÜ @ûùi ‘Kùià÷ ù\aûd jaòhû aòù]c’ ùiùZùaùk @û^¦cd, c]êcd I @céZcd iéÁòùe Gjûe _ec iâÁûuê iàeY Keò @céZ_êZâ cû^a MúZ MûG –

“Zêù¸ _eò_ìeþYþY @û^¦ Êeì_ cêñ ùi @û^¦ i«û^, cêjó lê\â Dcòð Zêù¸ cjûiò§ê Dcòð iò§ê GKûKûeö” (c]êiì\^ eûI)

^ùPZþ Éa Keòa –

“Rd RM\úgße Rd _eùcgße Rd Rd cwk\ûZû

Rd KeêYûcd Rd aògß @ûgâd Rd Rd aògß-aò]ûZûö” – c]êiì\^ eûI

ùijò ^úkûPk ^òaûiûd-^òZýûd _ecûZàù^ gâú RM^Üû[uê cjûKûk, cjûùb÷ea aû ^éiòõj ùaûfò RûYò Bgßeuê _òZû mû^ùe _ìRû Keò_ûe Kò´û Zûuê cjûKûkú-bMaZú eì_ùe cûZémû^ùe c¤ Éa Keò_ûeö ^òaðûP^ Keòaû bqe Kûc – ^òRe gâ¡û, aògßûi I ù~ûMýZûKê ù^A Zêùc ~ûjû I ù~Cñ eì_ùe WûKòùf c¤ gêYòùa – KûeY @«~ðýûcú I bûaMâûjú eìù_ ùi Zêc c¤ùe aò\ýûcû^ I Zêùc c¤ Zûu bòZùe aò\ýcû^ö ùiA iZý-gòa-iê¦e eì_ú gâú RM^Üû[uê ùa\ iyò\û^¦ Kùj, Zª Zûuê cjûKûkú Kùj, IWÿò@û PKûùWûkû Kùj, RMûakò@û Kùj – cûZâ ùi iaê[ôùe Lêiò; KûeY ùi GK iað^ûcö

=V=